10 Mart 2016 Perşembe

Enginar


Enginar, Yunanca anginara Farsça kangar kelimelerinden dilimize geçme.
İçindeki bir maddenin karaciğere ve safra kesesine iyi geldiği biliniyor. Enginarın en yararlı yerinin ise yapakları olduğu söyleniyor. Çayı, kızartması, dolması vb. leri yapılıyor. Enginarın Latince ismi Cyrana.
Mitolojide Zeusun Cynara isimli bir kadına aşık olduğu onu tanrıça ilan ettiği ancak kadının Zeusun evini beğenmeyerek kendi evine gitmek istediği, buna kızan Zeusun kadını enginara çevirdiği anlatılıyor. Uzun yıllar kralların sofrasında yeralan enginarın kadınlar tarafından yenmesi afrodizyak etkisinden dolayı 16. yüzyıl Avrupasında yasaklanıyor. Bugün kadınlar özgürce enginar yiyebiliyor. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü Kutlu Olsun. 

Su


Su, eski Türkçe suv kelimesinden evrilme. 
Arapça suya ma deniyor. Mai su gibi demek. Mavi, su rengi anlamında buradan geliyor.
Farsçada ise suya ab deniyor.
Gül suyuna eskiden Farsça etkisiyle gülab denirmiş. Hoşaf da aslında Hoşab mış, yani hoş su demekmiş. Söyleyişle değişerek hoşafa dönüşmüş. Hoşafa komposto da deniyor. Komposto ise İtalyanca kökenli.
Hoş Farsça xoş dan gelme. Tatlı, güzel, memnun edici demek.
Eşek hoşaftan ne anlar da aslında eşek hoş laftan ne anlarmış ...


Kestane


Kestane, Farsça ve Eski Yunancada aynı anlama gelen kastana kelimesinden dilimize geçme. Almancada bile kestanie.
Fotoğraftaki kestane, Bursa'nın Unesco korumasındaki Cumalıkızık köyünden. Cumalıkızık köyündeki evler kestane ağacından. Kestane ağacı çok dayanıklı. Köyün 700 yıllık olduğu söyleniyor. "Bursa’nın kestanesi, okka çeker beş tanesi" diye bir deyiş var. Okka 1280 gr olduğuna göre bu deyişe göre kestanenin tanesi ortalama 250 grama geliyormuş o zamanlar. Kestanesinin bir tanesinin ağırlığı bu kadarsa ağacının büyüklüğünü varın siz düşünün. Muazzammış ama yoketmişiz maalesef. Neleri yok etmedik ki...
Kestane en çok Aydın'da üretilse de kestane şekerinden dolayı Bursa ile özdeş.
Kestanenin şekeri, püresi, ezmesi, hatta unu bile var.
Balı çok faydalı kebabı çok sevaplı...