İçli köfte

İçli köfte Türkiye'de daha çok güneydoğu anadolu bölgesine ait bir yemek olarak biliniyorsa da o aslında Suriyeli bir Arap yemeği.

Evliya Çelebi içli köfteye kubeybe denildiğini kaydetmiş.

Kubeybe Arapça topçuk demek ve top anlamındaki Arapça kubba kelimesinden geliyor.

Bizdeki kubbe kelimesinin kökeni de zaten Arapçadaki kubba.

Kubbe mimarideki yarım küre şeklindeki çatıya deniyor.

İçli köftenin Arapça ismi de kibbe.

İçli köftenin şekline bakınca iki kubbeyi alt alta yapıştırmışsınız gibi gözüküyor.

Bodrumda gümbet isimli bir semt var ve orada su sarnıçları olarak kullanılan kubbe şeklindeki yapılara gümbet deniyor.

Gümbet Muğla şivesinde Kümbetin söylenişi olsa gerek.

Kümbet ise Farsça kubbe demek.

Kümbetler Anadolu Selçukluları zamanında yapılmış anıt mezarlar ve tepeleri koni şeklinde.

Kubbe bizde en çok camilerde kullanılıyor.

İlk cami olarak bilinen Kube Mescidi Medineye yakın Kube isimli bir köyde inşa edilmiş.

Gökyüzüne gökkubbe de deniyor.

Küre yine Arapçada top anlamına gelen kurra kelimesinden.

Dünyanın küre şeklinden olsa gerek gökyüzü küre şeklinde algılanıyor.

Yahya Kemal Beyatlı "Kendi gökkubbemiz"  isimli ünlü şiir kitabında

...

artarak gönlümün aydınlığı her saniyede

bir mehabetli sabah oldu süleymaniye'de 

kendi gök kubbemiz altında bu bayram saati, ... diyerek Süleymaniye'de bayram sabahını anlatıyor.

İçli köftenin haşlanarak yapılanı daha çok bayram gibi özel günlerde tüketiliyor. 

Kızartılarak yapılanı ise biraz ağır oluyor.

Kubbeler altında sema ve semah dönen nice dervişler Kemale erince "hamdım yandım piştim" diyor.

Kubbe altındaki tüm sesler nedense hep çok içli oluyor.